Door: Miriam Vriens

Veel te weinig handlers zijn zich bewust van het belang van het “leading leg” principe, terwijl dat zo bepalend is voor het lopen van een parcours. In dit artikel wordt uitgelegd wat het is, hoe het werkt en wat je ermee kunt.

Wat is het “leading leg” principe?

Als een hond galoppeert heeft hij altijd 1 van de voorpoten het verst naar voren gestoken. Dit is zijn “leading leg”. De essentie hiervan is dat de hond ALLEEN maar de kant van zijn leading leg op kan draaien. Dus als hij rent met een rechter leading leg, kan hij alleen naar rechts draaien. Om naar links te kunnen draaien MOET hij van leading leg wisselen (hij maakt een lead change).

Hetzelfde principe is bekend uit de paardensport; paarden galopperen in de linker- of rechtergalop. Als een paard in de rechtergalop zit kan hij alleen naar rechts draaien. Als hij naar links moet gaan, moet de ruiter het paard eerst een galopwissel laten maken. Het voordeel wat wij hebben is dat het voor honden veel makkelijker is om een lead change te maken. Zij kunnen dat zonder problemen in volle galop doen, en zelfs meerdere keren kort achter elkaar. Dat laatste waarderen veel honden trouwens niet echt, dus het is beter om dat niet al te vaak van ze te vragen. 

Leading leg rechts

Leading leg links

Wat bepaalt de leading leg?

De volgende dingen bepalen welke leading leg de hond gebruikt:

1.     De positie van de handler. 

In principe is de poot aan de kant van de handler de leading leg. Dus als jij rechts van je hond bent, gebruikt de hond de rechter leading leg zodat hij op een natuurlijke manier jouw richting op kan draaien.

2.     Handling

Door lichaamstaal en/of stem-/richtingscommando’s kun je de hond laten weten dat hij een lead change moet maken omdat er een richtingsverandering aankomt. Lichaamstaal is bijvoorbeeld op je hond indraaien/instappen, een wissel maken, je tegenhand gebruiken, etc. Dit is duidelijk iets wat getraind moet worden, je zult dus ook meestal zien dat een ervaren hond dit veel makkelijker doet dan een jonge onervaren hond. 

3.     Toestellen (niet van toepassing bij hoopers)

Een kromme tunnel en de paaltjes zijn hiervan de beste voorbeelden. Als de tunnel naar links buigt, zal de hond zijn linker voorpoot als leading leg moeten gebruiken. Ook om de paaltjes goed in te steken zal de hond (afhankelijk van waar hij vandaan komt) de correcte leading leg moeten hebben. 

4.     Voorkeur van de hond

Net als bij mensen hebben ook honden een voorkeurskant. Het kan daarom zijn dat een hond het makkelijker vindt om een lead change naar rechts te maken dan naar links of andersom. 

5.     Ervaring

Een ervaren hond is beter in het maken van lead changes maar heeft daarnaast ook geleerd lijnen te herkennen. Zij zullen dus eerder zelf beslissen om een lead change te maken als ze denken dat ze die nodig hebben om een bepaalde lijn te kunnen lopen en ze van jou geen duidelijke aanwijzing hebben gekregen. Dat kan voordelig zijn, maar als het niet de lijn is die jij voor ogen had, dan wordt het lastig om dat nog te herstellen

Wat kan je ermee?

Het helpt al heel veel om te snappen wat het leading leg principe inhoudt. Het komt regelmatig voor dat een hond totaal onverwachts de verkeerde kant op draait. Weigeringen en latten tikken bij agility worden vaak veroorzaakt door de verkeerde leading leg. Als je het leading leg principe begrijpt, is dat opeens niet zo onverwacht meer, maar zelfs heel logisch en kun je er in je handling rekening mee houden. 

Als de hond met de verkeerde leading leg rent, leidt dat bijna altijd tot de verkeerde kant opdraaien waardoor je in het beste geval een vallende lat, weigering of tijdverlies oploopt, maar vaak ook een diskwalificatie. Je kan dit voorkomen door tijdens het verkennen al te bedenken waar de hond met welke leading leg moet lopen om de bochten te kunnen draaien, en te bepalen waar hij dus een lead change moet maken. Als jij dat dan ook nog op tijd aangeeft in het parcours, zal je dat veel fouten schelen en is de hond een heel stuk gelukkiger. Te laat een lead change aangeven is echt nutteloos, de hond zal dan misschien nog wel zijn best doen, maar dan gaat het gewoon niet meer lukken en dat is dan weer frustrerend voor de hond. 

Ga nou niet als je een parcours met je hond loopt proberen te kijken wat de leading leg van de hond is, dat is niet te doen. En mocht je het al kunnen zien, dan ben je toch te laat met het aangeven van een lead change mocht die nodig zijn. Het is wel nuttig om je trainings- en/of wedstrijdrondjes te filmen en die later in slow-motion terugkijken. Dan kun je het wel zien, en ervan leren. 

Wat is belangrijk?

Dat je een lead change ruim op tijd aangeeft! Een hond heeft (afhankelijk van zijn grootte en de afstand tussen de toestellen) maar een paar passen om de lead change te kunnen maken. Als jij te laat bent met het aangeven van een noodzakelijke lead change, dan kun je op je kop gaan staan, maar de hond kan dat dan niet meer op tijd voor elkaar krijgen, en dan is de andere kant opdraaien gewoon fysiek onmogelijk.

Parcoursontwerp

Niet alleen voor handlers is het leading leg principe essentieel, ook voor keurmeesters of trainers die parcoursen ontwerpen! Soms lijken de lijnen van het parcours wat je op papier hebt getekend heel logisch, totdat je gaat kijken waar de hond met welke leading leg moet lopen en waar/hoe vaak ze dus een lead change moeten maken. Als de hond op een korte afstand meerdere keren een lead change moet maken om het parcours goed te kunnen lopen moet je je afvragen of dat realistisch is, en of het voor de hond nog wel leuk is. Dus ook bij parcoursontwerp moet hier zeker rekening mee gehouden worden!

Voorbeelden

Drie voorbeelden van situaties in een parcours waarbij de leading leg bepalend is:

Voorbeeld 1:

In dit parcours gaat het om toestel 18-22. De hond moet in dit kleine stukje twee keer een lead change maken om dit parcours correct te kunnen lopen. 

Tussen 18 en 19 is de leading leg rechts (al vanaf toestel 5 is dat zo, dus hij rent al een heel stuk in deze leading leg), maar om om ton 20 heen te kunnen moet hij voor 20 een lead change naar links maken, en om vervolgens om gate 22 heen te gaan moet hij weer terug naar rechts wisselen. En als 24 een stuk verder naar links zou staan in plaats van recht achter 23 zou daar nog een lead change plaats moeten vinden. Hard werken voor de hond! Op het volgende filmpje van Bixx op dit parcours is dat goed te zien, vooral in slow-motion (tweede deel filmpje).

Voorbeeld 2:

In dit parcours gaat het om de sequentie 9 t/m 12. Instructie van de keurmeester: de hond MOET ton 11 met de klok mee draaien. In praktijk draaiden bijna alle honden ton 11 tegen de klok in. Wat vanuit het leading leg principe heel logisch is. 

Als de hond aankomt vanuit toestel 10 zit hij in de linker leading leg, want de bocht van 8-10 buigt naar links. Om ton 11 met de klok mee te kunnen draaien moet de hond een lead change naar rechts maken. Maar als dat niet ruim op tijd wordt aangegeven door de handler kan de hond niet anders dan linksom (tegen de klok in) om de ton draaien. 

Voorbeeld 3:

Deze situatie (15-19) heeft al in vele vergelijkbare opstellingen tot problemen geleid. De hond gaat van 18 niet naar 19 maar buigt af naar 3. Waarom??

Dat begint al bij toestel 15-16. Het tekenprogramma maakt een mooi recht lijntje van 16-17-18, maar zo loop een hond in werkelijkheid niet. De hond gaat schuin door 16 heen (schiet dus voorbij dat mooie rechte lijntje) en moet corrigeren om 17 te kunnen halen. Vervolgens gaat hij weer schuin door 17 en om 18 te kunnen halen moet hij weer corrigeren en tevens van leading leg wisselen. Dan is het opeens heel logisch dat hij naar 3 gaat in plaats van naar 19.

Overdreven ziet de daadwerkelijke looplijn van de hond eruit zoals de groene lijn in de tekening hieronder:

In onderstaand filmpje van Osha op bovenstaand parcours is goed te zien hoe de hond steeds moet corrigeren. En ook hoe ze haar best moet doen om bij hoop 18 naar rechts richting ton 19 te gaan (kijk naar de staart!) omdat de handler hierop bedacht was en tijdig de juiste informatie gaf. In de meeste gevallen zal de hond gewoon naar links richting hoop 3 gaan. 

Het delen of overnemen van deze tekst voor andere publicaties is toegestaan met naamsvermelding van de auteur.